Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 100 kadar ülkenin oluşturduğu Uluslararası Standardizasyon Örgütünün (ISO), 1947 yılından beri yayımladığı standartlar arasında en çok tanınan yönetim sistemi standardıdır. İlk defa 1987 de yayınlanmış sonrasında 1994 ve 2000 yıllarında iki defa yenilenmiştir.
Son olarak 2008 yılında yenilenmesi nedeniyle ISO 9000: 2015 Standardı olarak anılmaktadır.
1963’de MIL/Q/9858 (ABD’de savunma teknolojisinde)
1968’de AQAP Standartları (NATO üyesi ülkelerde)
1979’da BS 5750 (İngiltere’de)
1987’de ISO 9000 serisi (ISO tarafından)
1988’de EN 29000 standartları (CEN tarafından)
1988’de TS 6000 Kalite Güvence Sistem Standardı olarak yayımlandı
1991’de TS-EN-ISO 9000
1994’de ISO tarafından revize edildi. (9001:1994 / 9002:1994 /9003:1994)
1996’da EN 29000 serisi EN-ISO 9000 olarak yayınlandı.
2000’de ISO tarafından revize edildi ve 9001:2000 olarak yayımlandı.
2008’de şu anki versiyonu ISO tarafından revize edilerek 9001:2008 olarak yayınlamıştır.
2015’de şu anki versiyonu ISO tarafından revize edilerek 9001:2015 olarak yayınlamıştır.
ISO 9001 NEDİR?
9001 bir kuruluşun, müşterilerinin beklentileri ve mevzuat gereklerini karşılamak yoluyla müşteri memnuniyetini arttırabilmesi için ihtiyaç duyduğu bir kalite yönetim sisteminde asgari ne gibi şartları sağlaması gerektiğini ortaya koymaktadır. Kuruluşların mal veya hizmet üretimindeki tüm aşamaları belirleyerek ve bir nevi kuruluşun kullanma kılavuzunu oluşturarak her defasında aynı kalitede sonucun alınacağı iş süreçleri yaratmayı amaçlar.
ISO 9001 kuruluşun ne üzerine çalışıp çalışmadığına değil yönetim sistemine odaklanır. Dünya çapında genel yönetim sistem standardı olması sebebi ile de özel ve kamu sektöründe üretim, hizmet, yazılım ve donanım alanında faaliyet gösteren her türlü kuruluş tarafından uygulanabilir. Ayrıca işletmenin büyüklüğü veya küçüklüğü, kaç kişinin çalıştığı sistemin kurulmasına engel olmamaktadır.
Kuruluş, bu standardın şartlarını sağladığında ISO 9001 belgesini alabilir. Belgelendirme, ilgili kuruluşun ürün veya hizmetlerinin uluslararası kabul görmüş bir yönetim sistemine uygun olarak sevk ve idare edilen bir yönetim anlayışının sonucunda ortaya konduğu ve dolayısı ile kuruluşun ürün ve hizmet kalitesinin sürekliliğinin sağlanabileceğinin güvencesini belirler.
ISO 9001:2015
Standart, her 5 yılda bir ISO tarafından gözden geçirilmekte ve uygulayıcıların görüşleri ve ihtiyaçlar doğrultusunda gerekli revizyonlar yapılarak yeniden yayınlanmaktadır. ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Standardı revizyonu yapılarak 13.11.2015 tarihinde ISO tarafından yayınlanmıştır. ISO 9001:2015 e kıyasla yeni standartta ilave bir gereklilik olmamakla birlikte standart maddelerinin bazılarına açıklık getirilmiştir.
ISO 9001 Neden alınmalıdır ?
• Ulusal ve uluslararası rekabet üstünlüğü sağlar.
• Ekonomiklik, etkinlik ve karlılık artırır.
• İç ve dış iletişimi güçlendirir.
• Kurumsal imajı güçlendirir.
• Ürün ve hizmet güvenilirliği sağlar.
• Müşteri şikâyetinin azalması, memnuniyetin artmasını sağlar ve müşteri odaklı çalışmayı özendirir.
• Çalışanların tatminini ve motivasyonunu artırır.
• İş süreçlerinde sürekli iyileştirmeyi kurum kültürü haline getirir.
• Düzeltici ve önleyici faaliyetlerle ürün kayıplarını engeller.
• Kalite kayıplarından kaynaklanan ekonomik ve diğer kayıpların önlenmesini sağlar.
• Maliyetleri düşürür.
• İhracatta ve iç pazarda ürünün müşteri tarafından kolayca kabul edilebilirliğini sağlar.
• Tüm faaliyetlerde geniş izleme ve denetim kolaylığı sağlar.
• İşletme süreçlerinde olası iyileştirme alanlarının saptanmasına yardımcı olur.